เนคเทค สวทช. เปิดตัว Pathumma LLM โมเดล AI สัญชาติไทย พร้อมพัฒนาสู่โมเดลพื้นฐานภายในปีนี้

ปัจจุบันประเทศไทยมีเทคโนโลยี AI ให้ใช้งานกันอย่างแพร่หลาย ไม่ว่าจะเป็น Chat- GPT และ Gemini ที่สามารถโต้ตอบและช่วยเหลือผู้ใช้งานได้หลากหลายภาษา ซึ่ง AI เหล่านี้ยังมีข้อจำกัดในการเข้าใจภาษาไทย ทั้งเรื่องของบริบท สำนวน วัฒนธรรม และวิธีการใช้ภาษาที่ซับซ้อนของคนไทย แต่จะดีแค่ไหนหากเรามี AI ที่พัฒนาเพื่อคนไทยโดยเฉพาะ AI ที่ไม่เพียงแค่เข้าใจคำศัพท์หรือไวยากรณ์ แต่สามารถตีความหมายแฝง การเล่นคำ สำนวนท้องถิ่น และความละเอียดอ่อนทางภาษาได้อย่างแม่นยำ รวมถึงการรองรับการประมวลผลข้อมูลจากเสียงและภาพ เพื่อให้การโต้ตอบกับ AI เป็นธรรมชาติมากขึ้น

สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โดย ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (เนคเทค) ภายใต้กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) จึงพัฒนา “Pathumma LLM” (ปทุมมา แอลแอลเอ็ม) ที่วิจัยและพัฒนาโดย ดร.ศราวุธ คงยัง นักวิจัยกลุ่มนวัตกรรมการผลิตยั่งยืน และทีมวิจัยเนคเทค สวทช. ซึ่งถือเป็นการสร้างเทคโนโลยีเอไอ สัญชาติไทย ที่มี 3 ความสามารถหลัก ได้แก่ Text LLM สำหรับประมวลผลภาษาไทย  Vision LLM สำหรับวิเคราะห์และเข้าใจภาพ และ Audio LLM สำหรับจดจำและตอบสนองต่อเสียงภาษาไทย ที่สำคัญระบบถูกพัฒนาแบบ Open Source เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ร่วมกัน และขับเคลื่อนการพัฒนาเทคโนโลยี AI ของไทย โดยเปิดให้ภาคส่วนต่าง ๆ ที่สนใจเข้ารับชมเทคโนโลยีดังกล่าว ร่วมแลกเปลี่ยนกับทีมวิจัยได้ฟรี ในงานประชุมวิชาการประจำปี สวทช. ครั้งที่ 20 หรือ NAC2025 วันที่ 26-28 มีนาคมนี้

ดร.ศราวุธ คงยัง นักวิจัยกลุ่มนวัตกรรมการผลิตยั่งยืน เนคเทค สวทช. เปิดเผยว่า ในยุคของการพัฒนาเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว “Pathumma LLM” (ปทุมมา แอลแอลเอ็ม) ถือเป็นก้าวสำคัญที่ประเทศไทยได้นำเสนอเทคโนโลยี AI สัญชาติไทย เพื่อสนับสนุนการขับเคลื่อนระบบบริการ AI โดยเฉพาะในบริบทของประเทศไทยที่มีความเฉพาะตัวทั้งด้านภาษาและวัฒนธรรม  ซึ่งจุดเด่นของ Pathumma LLM เป็นโมเดล AI ที่พัฒนาให้รองรับการประมวลผลข้อมูลได้หลายรูปแบบ ทั้งข้อความ (Text LLM), เสียง (Audio LLM) และภาพ (Vision LLM) เพื่อการใช้งานที่ครอบคลุมและหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการประมวลผลคำถามและคำสั่งจากข้อความ การแปลงเสียงเป็นข้อความ และการวิเคราะห์ภาพ ซึ่งสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในหลากหลายด้าน เช่น การให้บริการแชตบอตในภาครัฐหรือเอกชน การถอดความจากเสียงในการประชุม หรือการสร้างคำบรรยายภาพในงานวิจัย โดยล่าสุดหน่วยงานรัฐอย่างรัฐสภา นำไปใช้ประโยชน์แล้ว เพื่อให้บริการข้อมูลกับประชาชนที่ขอใช้บริการต่าง ๆ ทั้งการสรุปประชุมสำคัญของสภา สรุป (ร่าง) กฎหมายต่าง ๆ ที่ผ่านสภา

ทั้งนี้ “ปทุมมา LLM” ได้รับการพัฒนาโดยใช้ข้อมูลภาษาไทยจำนวนประมาณ 20 พันล้านโทเคน และเรายังคงพยายามขยายขนาดของข้อมูลให้ถึง 100 พันล้านโทเคน เพื่อให้โมเดลมีความแม่นยำและครอบคลุมมากยิ่งขึ้น เมื่อเทียบกับโมเดล AI อื่น ๆ ที่มีข้อมูลภาษาไทยเพียง 0.3% ของชุดข้อมูลทั้งหมด เราจึงให้ความสำคัญกับการรวบรวมและเพิ่มข้อมูลภาษาไทยให้มากที่สุด โดยดึงข้อมูลจากหนังสือและเอกสารหลากหลายประเภท รวมถึงข้อมูลจากรัฐสภาที่เราได้ขอเข้าถึงเพื่อนำมาใช้พัฒนาโมเดล นอกจากนี้ เรายังมี DocGen ซึ่งเป็นเครื่องมืออัจฉริยะที่ช่วยให้การร่างเอกสารเป็นเรื่องง่าย ไม่ว่าจะเป็น หนังสือราชการ หนังสือเชิญ หรือเอกสารสำคัญ

นอกจากนี้ประโยชน์ที่ประชาชนจะได้รับการพัฒนา Pathumma LLM คือ จะช่วยให้ประชาชนได้รับประโยชน์จากเทคโนโลยี AI ที่มีความแม่นยำและสอดคล้องกับการใช้ภาษาไทยและบริบทของประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นการสอบถามข้อมูลหรือการสืบค้นข้อมูลในแอปพลิเคชันต่าง ๆ รวมถึงการใช้งานในองค์กรภาครัฐที่ต้องการปกปิดข้อมูล เช่น ธนาคาร หรือสถานพยาบาล รวมถึงการป้องกันการรั่วไหลของข้อมูลภายในประเทศ และให้ความสำคัญกับ การป้องกันด้านจริยธรรม เพื่อให้ “ปทุมมา” เป็น AI แบบ Agentic ที่ปลอดภัยต่อการใช้งาน ลดความเสี่ยงจากอคติของโมเดล และป้องกันการนำไปใช้ในทางที่ไม่เหมาะสม

ดร.ศราวุธ  กล่าวต่อว่า สำหรับทิศทางในอนาคต ทีมวิจัยมีแผนที่จะพัฒนาโมเดลพื้นฐาน (Foundation Model) ที่มีขนาดใหญ่ขึ้น โดยคาดว่าจะเริ่มใช้งานได้ในปี 2568 นี้  ซึ่งจะช่วยเพิ่มศักยภาพในการรองรับข้อมูลและทำให้ Pathumma LLM มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นในการให้บริการแก่ภาครัฐและเอกชน นอกจากนี้ยังมีแผนที่จะพัฒนาให้ Pathumma LLM กลายเป็น “Agentic AI” ผู้ช่วย AI อัจฉริยะ ที่สามารถคิด วิเคราะห์ และตัดสินใจได้อย่างอัตโนมัติ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานและบริการให้กับผู้ใช้ในอนาคต ผู้ที่สนใจทดลองใช้งาน Pathumma LLM เวอร์ชัน 1.0 ทั้งในรูปแบบ APP, API และ Model เข้าใช้งานได้ที่ https://aiforthai.in.th/pathumma-llm/

“Pathumma LLM ไม่เพียงแค่เป็นเทคโนโลยีที่สร้างสรรค์และพัฒนาโดยคนไทย แต่ยังเป็นเครื่องมือที่จะช่วยขับเคลื่อนการพัฒนาในหลากหลายภาคส่วน โดยเฉพาะในภาครัฐและเอกชนที่ต้องการระบบบริการที่มีประสิทธิภาพและตอบโจทย์ความต้องการเฉพาะของประเทศไทย และยังให้ความสำคัญกับความปลอดภัย และเพื่อประโยชน์ลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงเทคโนโลยี AI ของสังคมไทยให้เกิดประโยชน์ทั้งภาคเอกชน ภาคอุตสาหกรรม ภาครัฐบาล และประชาชนทั่วไป” ดร.ศราวุธ กล่าวทิ้งท้าย